Chronisch bekkenpijnsyndroom geeft scala aan klachten
Aandachtsgebied voor meerdere medisch specialismen
Gepubliceerd op: 22 september 2022Het komt veel voor, geeft vervelende klachten, maar is niet zo bekend: het chronisch bekkenpijnsyndroom. De klachten variëren van persoon tot persoon, de oorzaken ook. Het is een aandachtsgebied van meerdere medisch specialismen. Bij de behandeling speelt onder andere de bekkenfysiotherapeut een belangrijke rol.
Met de mogelijke klachten als gevolg van het chronisch bekkenpijnsyndroom zouden we deze pagina’s bijna kunnen vullen, zoveel zijn het er. Maar patiënten met deze aandoening hebben altijd maar een deel van de klachten, die overigens bijzonder vervelend kunnen zijn.
We noemen er enkele: pijn in de onderbuik, vaginale pijn, pijn in het scrotum (balzak), pijn in de penis, moeite om de plas op te houden, vaak kleine beetjes plassen, urineverlies, gevoel van blaasontsteking, problemen met ontlasting, darmklachten, aambeien, depressie, lusteloosheid. Op de website van het Slingeland Ziekenhuis vindt u een folder over het chronisch bekkenpijnsyndroom waarin nog meer klachten worden genoemd.
Meerdere specialismen
De medisch specialist die we over het chronisch bekkenpijnsyndroom spreken, is uroloog Erich Taubert. Hij benadrukt meteen dat urologie niet het enige specialisme is dat zich met deze aandoening bezighoudt. “Ook voor gynaecologie, de MDL-artsen, chirurgie en de pijnspecialisten is het een aandachtsgebied. Vaak is er rond een patiënt een samenwerking van meerdere specialismen, afhankelijk van welke klachten het meest op de voorgrond treden. Bij de behandelingspeelt de bekkenfysiotherapeuteen belangrijke rol en soms komt ook de psycholoog of de seksuoloog in beeld.”
Bekkenbodemspier
Het bekken is het lichaamsdeel tussen de buik en de benen. De bekkenbodem bestaat uit steun- en spierweefsel. De bekkenbodemspier bestaat uit verschillende lagen en hangt in de bekkenuitgang: aan de voorkant aan het schaambeen, aan de achterkant aan het staartbeen. Door deze spier lopen meerdere uitgangen: de anus, de plasbuis en bij de vrouw ook de vagina.“Bij chronisch bekkenpijnsyndroom is vaak sprake van een te hoge spanning in de bekkenbodemspier”, vertelt Erich Taubert. “Daarom verwijzen we in principe alle patiënten door naar de bekkenfysiotherapeut. De behandeling door de bekkenfysiotherapeut is niet alleen gericht op het verminderen van die spierspanning, maar bijvoorbeeld ook op het opnieuw aanleren van het juiste plas- en poepgedrag. Want dat is bij veel mensen met deze aandoening ontregeld.”
Hoe ontstaat die te hoge spierspanning? “Dat kan verschillende oorzaken hebben”, antwoordt Erich Taubert. Hij noemt enkele voorbeelden: “Verkeerd aangeleerd poep- en plasgedrag, een problematische bevalling, een ongeval, werk waarbij je langdurig zit (we zien het nog wel eens bij vrachtwagenchauffeurs), bij mensen die als kind die op een te dwingende manier zindelijk gemaakt zijn. Maar bijvoorbeeld ook door ziekte, zoals interstitiële cystitis (blaaspijnsyndroom).”
Psycholoog en seksuoloog
Zoals gezegd, wordt soms ook de psycholoog of de seksuoloog in de behandeling betrokken. “Chronische pijn heeft psychische effecten, waardoor de ervaren pijn nog erger kan worden”, licht Erich Taubert toe. “Hulp van een psycholoog kan dan helpen de ervaren pijn te verminderen. En klachten in het bekkengebied kunnen problemen geven bij het vrijen. Vandaar dat soms ook de seksuoloog in beeld komt.”
Erich Taubert benadrukt nog eens het belang van de bekkenfysiotherapeut. “Die is echt de spil in de behandeling die volgt na de diagnose. Zij overleggen ook met de behandelend artsen. Een goede klik met de behandelaars, zoals de bekkenfysiotherapeut, is belangrijk. Want het gaat om een intiem gebied. Er bestaat geen medicatie voor deze aandoening. De route naar vermindering van de klachten loopt langs de bekkenfysiotherapeut en eventueel de psycholoog en de seksuoloog. De patiënt moet er wel voor open staan om deze behandelaars te bezoeken, de bijbehorende oefeningen te doen en waar nodig bepaald gedrag te veranderen.”
Wat doet de bekkenfysiotherapeut?
Bekkenfysiotherapie is een specialisatie binnen de fysiotherapie. In de regio zijn er vrijgevestigde bekkenfysiotherapeuten.
Het Slingeland Ziekenhuis telt drie bekkenfysiotherapeuten. Eén van hen is Madelon Smans. Zij vertelt hoe zij en haar collega’s te werk gaan. “Eerst praten we met de patiënt over zijn of haar klachten, om goed in beeld te krijgen om welke klachten het gaat. Daarbij kijken we holistisch: naar de mens in zijn geheel. Dan gaat het ook over onderwerpen waarop voor veel mensen een taboe rust, zoals plassen, poepen en seks. We proberen dat bespreekbaar te maken, want dat is belangrijk bij deze aandoening. Daarnaast doen we lichamelijk onderzoek, bijvoorbeeld naar de spierspanning in de bekkenbodem.”
Vervolgens start de behandeling, waarbij de patiënt zelf een belangrijke rol speelt. “Als fysiotherapeut kunnen we handelingen doen om de spierspanning en de pijn te verminderen. Daarnaast geven we de patiënt oefeningen om thuis te doen. Zeker zo belangrijk is de uitleg die we geven over bijvoorbeeld de normale manier van plassen en poepen. Want eigenlijk altijd is de patiënt gebaat bij gedragsverandering, onder meer op dit gebied.”
Laatst bijgewerkt op: 12 september 2022