De ziekte van Peyronie

Van de ziekte van Peyronie (induratio penis plastica) is sprake als de penis bij het stijf worden krom trekt. Dit is een aandoening die niet is aangeboren, maar op latere leeftijd ontstaat (meestal na de 40). De normale lichte kromming omhoog van de penis valt hier niet onder en ook niet de congenitale peniele curvatuur (aangeboren kromme penis).

De kromstand van de penis kan ineens opvallen tijdens een erectie. De kromstand ontstaat langzaam en kan zeer ernstige vervormingen veroorzaken. Dit kan pijnlijk zijn. Meestal is er ook bij een penis in slappe toestand een verharde bindweefsel streng te voelen. Uiteindelijk kan het zelfs door de kromming onmogelijk worden om geslachtsgemeenschap te hebben.

Lang niet iedereen met deze aandoening zal hiervoor een arts raadplegen. Soms omdat de klachten minimaal zijn en soms speelt schaamtegevoel een rol. Dit is jammer want deze vervelende ziekte is meestal te verhelpen.

Oorzaak van kromming

Kromstand door de ziekte van Peyronie komt bij ongeveer 0,4% tot 9% van de mannelijke bevolking voor. Er bestaan verschillende theorieën over het ontstaan van de kromming, waarbij de meest geaccepteerde verklaring is dat er littekenweefsel ontstaat door veelvuldige kleine verwondingen aan de wand van de zwellichamen. De verkromming ontstaat doordat het weefsel ontsteekt en er na verloop van tijd harde, verlittekende of verkalkte plekken ontstaan: plaque.

Een erectie is het gevolg van het vollopen van de beide zwellichamen in de penis met bloed. De penis wordt dan stijf. Deze zwellichamen hebben een zeer stevige wand van bindweefsel nodig. In de zwellichamen kan een hoge druk ontstaan als er bloed in stroomt. Bindweefsel is stevig en rekbaar want de penis moet groter kunnen worden.
De bindweefselwand kan door onbekende oorzaak gaan verkalken. Dit kan een pijnlijk proces zijn. De verkalking vermindert de elasticiteit van de wand van de zwellichamen zodat deze minder groei toelaat. Als dit aanéén zijde gebeurt, buigt de penis om deze verkalking heen en wordt dus krom.

Verloop van de ziekte

Het natuurlijke verloop van de ziekte van Peyronie varieert. Bij 30 tot 50% van de patiënten verergert de verkromming, terwijl bij 47 tot 67% van de patiënten de ziekte zich stabiliseert. Bij 3 tot 13% vindt spontaan een verbetering plaats. Als zich eenmaal plaque heeft gevormd is dit echter zeer onwaarschijnlijk. Het duurt gemiddeld zo'n 12 maanden na het ontstaan van de ziekte voordat de kromstand zich stabiliseert en niet meer verergert. Bij 90% van de patiënten is dan ook de pijn verdwenen.

Plaque

Het verkalkte stuk bindweefsel heet een 'plaque'. Een plaque kan gedurende een jaar groeien en daarna verandert deze niet meer. De kromstand blijft dan stabiel. Er kunnen in de zwellichamen meerdere plaques ontstaan. Elke plaque veroorzaakt een kromming in een bepaalde richting. Samen bepalen die de vorm van de penis tijdens de erectie.

Symptomen

Bij de ziekte van La Peyronie zijn niet alleen de afwijkende vorm en het uiterlijk van de penis kenmerkend. Het is voornamelijk de verminderde functie die ertoe leidt dat mensen hulp zoeken. Als vrijen onmogelijk wordt of pijn veroorzaakt bij de partner is behandeling gewenst. Ook kan kromstand lijden tot erectiestoornissen met een psychische oorzaak. Andere klachten kunnen gevoelsvermindering in de eikel of pijn bij een erectie zijn.

We zien vaak dat bij patiënten met deze ziekte ook bindweefselverkalking voorkomen in de hand. Dit heet de ziekte van Dupuytren. Dit is te herkennen aan het niet kunnen strekken van de vingers waarbij vaak een vinger naar binnen kromt. Ook in de voetzool komt dit voor. Dan heet het de ziekte van Ledderhosen.

Eerste consult

Tijdens een eerste gesprek met de patiënt probeert de arts inzicht te krijgen in de problemen en welke geschiedenis hieraan vooraf is gegaan. Daarbij wordt ingegaan op eventuele pijn, afwijkingen die voelbaar zijn in de penis, of de kromstand meetbaar is, wat de lengte en stjifheid is tijdens een erectie. Een korte ziektegeschiedenis en pijn tijdens een erectie kunnen erop duiden dat de ziekte nog actief is en zich niet in de gestabiliseerde fase bevindt. Als de pijn is verdwenen en de kromstand ongeveer drie maanden gelijk is gebleven, is de ziekte stabiel en kan de kromming eventueel gecorrigeerd worden met een operatie.
De uroloog kan de patiënt vragen om een serie foto's te maken van de penis in erectie om de kromstand te evalueren.

Behandeling

Als het verkalkte stuk bindweefsel nog groeit is de vraag of de verkalking tegen gehouden kan worden. Er zijn veel verschillende therapieën. Geen van deze methoden hebben bewezen effect. Tot op heden is de overtuiging van de urologen dat wachten tot de groei van de verkalking gestopt is, het beste is. Daarna kan de kromming operatief worden gecorrigeerd.
Ook met medicijnen wordt soms geprobeerd om patiënten in een vroeg stadium van de ziekte te behandelen, de effectieviteit van deze behandelingen zijn niet wetenschappelijk aangetoond.

Operatieve correctie

Er zijn verschillende manieren om de kromstand te corrigeren.

Plaatsen hechtingen bij kleine kromming

Deze correctie werkt alleen als de kromming niet erg groot is. Het is een eenvoudige correctie. Tegenover de plaats van het verkalkte bindweefsel, de plaque, worden hechtingen geplaatst. Hierdoor kan de bindweefselwand ook aan deze kant niet meer rekken. Het verlies aan elasticiteit zit nu aan beide zijden waardoor de kromming wordt opgeheven. De penis verliest hierdoor in erectie iets aan lengte. De hechtingen zijn voelbaar onder de huid maar geven zelden problemen.

Verwijderen plaque

Als de kromming erger is of het te verwachten lengte verlies is onacceptabel dan is er een andere methode. De plaque kan dan uit de wand van het zwellichaam worden gesneden. Er zit dan natuurlijk een gat in het zwellichaam en dat zal moeten worden gedicht. Kunstmatig ontwikkeld materiaal wordt in de juiste vorm geknipt en in het gat gehecht. Dit materiaal heeft enige elasticiteit. Hierdoor verdwijnt de kromming bij een erectie. Het nieuwe stukje wand is onder de huid verstopt. Het is wel voelbaar maar dit geeft zelden klachten.

Complicaties

De operaties zijn over het algemeen veilig. Maar het resultaat is niet volledig te voorspellen. De penis wordt niet altijd kaarsrecht en het goed functioneren van de penis is ook belangrijk. De erectie moet daarbij behouden blijven.
Een vervelende complicatie is een nabloeding, maar deze zijn goed te behandelen.
Het is mogelijk dat het gevoel in de eikel vermindert. Dit gaat meestal na een paar maanden over.

Behandeling in het Slingeland Ziekenhuis

In het Slingeland Ziekenhuis worden bovenstaande operaties uitgevoerd. Voor en na de operatie heeft de patiënt contact met de seksuoloog. De operatieduur is afhankelijk van de gekozen methode en meestal is twee tot drie dagen opname voldoende.