Zaadonderzoek

Het doel van een zaadonderzoek is het beoordelen van de vruchtbaarheid van het zaad. Hiervoor zal de man na masturbatie zijn sperma moeten opvangen in een plastic bekertje.

De man wordt gevraagd om in totaal 2 of 3 keer, verspreid over enkele weken, zijn sperma op te vangen na het klaarkomen.
Voor een goede beoordeling van het zaad, is een onthoudingsperiode van drie dagen noodzakelijk. Gedurende deze drie dagen mag er dus geen zaadlozing zijn (u mag niet klaarkomen).
U krijgt een bekertje mee vanuit de polikliniek om het sperma in op te vangen. Dit bekertje is bacterie-vrij. Als u een zaadlozing heeft opgevangen in het bekertje is het van belang dat u het bekertje binnen een uur naar het Laboratorium Afname brengt (of de polikliniek Gynaecologie als de Gynaecoloog het onderzoek aanvraagt).

Meer informatie vindt u in de folder Zaadonderzoek.

Onderzoek

Het sperma wordt onderzocht op verschillende aspecten:

• het aantal zaadcellen per zaadlozing
• de vorm van de zaadcellen (morfologie)
• de beweeglijkheid van de zaadcellen (motiliteit)
• het volume van de zaadlozing (= ejaculaat)
• de zuurgraad (= PH) van het spermavocht
• de hoeveelheid suiker (= voedingsstof voor de zaadcellen) in het sperma
• de aan- of afwezigheid van sperma-antistoffen (MAR-test, mixed antiglobuline)
• vervloeiing (de snelheid waarmee het vloeibaar worden)
• witte bloedlichaampjes (witte bloedcellen) Een hoog aantal duidt op een mogelijke infectie.

Vruchtbaar zaad heeft de volgende eigenschappen:

• Volume van de zaadlozing: > 2 ml
• Zuurgraad van het spermavocht: 7,2 - 7,8 ph
• Totaal aantal zaadcellen: > 40 x 10.6 per zaadlozing
• Spermaconcentratie: > 20 x 10.6 per ml
• Spermabeweeglijkheid: > 50% graad 2 of  > 25% graad 4 (zie hieronder)
• Spermavorm: > 15% normale vorm
• Levensvatbaarheid: > 75% beweeglijk levend sperma
• Vervloeiing: 5 tot 25 minuten
• Witte bloedlichaampjes: < 1 x 10.6 per ml
• MAR test (voor anti-sperma antilichamen): Negatief
• Zink: > 2,4 mol per zaadlozing
• Fructose: 120 tot 145 mg per dl

   

Spermabeweeglijkheid

Graad 0: Geen beweeglijkheid
Graad 1: Langzaam, geen beweging naar voren
Graad 2: Langzaam, langzame beweging naar voren
Graad 3: Beweegt in een rechte lijn naar voren met een gemiddelde snelheid
Graad 4: Beweegt in een rechte lijn met hoge snelheid

Afwijkingen in de uitslag

De uitslag wordt beïnvloed door de conditie van de man. Ziekte, koorts, medicijngebruik en gebruik van alcohol kunnen afwijkingen veroorzaken in de uitslag.

Aanvullende onderzoeken

In het bloed worden hormoonspiegels gemeten. De hormonen FSH, LH en testosteron zijn betrokken bij de voortplanting.
In sommige gevallen kan het zinvol zijn om de urine na te kijken na het klaarkomen. Soms worden hierin grote hoeveelheden spermacellen aangetroffen. Ook is het mogelijk om het sperma te testen op zijn capaciteit om naar de eicel toe te zwemmen.

Biopsie uit de testikel

Eventueel is het mogelijk om een stukje weefsel uit de zaadbal weg te nemen (testiculaire biopsie) en dit te laten onderzoeken op functionaliteit. Bij de aanwezigheid van spermacellen kan ook zaad worden gehaald uit de zaadbal. Dat kan worden gebruikt voor ICSI (Intracytoplasmatische Sperma-injectie). Het zaad wordt met ICSI direct in de eicel gebracht en zo ontwikkelt het embryo zich in eerste instantie in een reageerbuis.