Echografie voor urologisch onderzoek

De echograaf is een apparaat dat geluidsgolven, die wij niet kunnen horen (ultrageluid), het lichaam instuurt. Door de weerkaatsing van de geluidsgolven te meten, wordt het inwendige van uw lichaam (de zachte weefsels) in beeld gebracht op een computerscherm. Op deze wijze kan de arts meer informatie krijgen over de organen die hij wil onderzoeken.

De echoprobe is een instrument dat de geluidsgolven produceert en weer opvangt. Deze wordt op de huid gezet in een waterige gel. Het geluid wordt weggestuurd en weerkaatst tegen de organen. De opgevangen golven geven dan het beeld.

Meer informatie over de gang van zaken bij een echografie leest u in de folders: Echografie onderbuik of Echografie onderbuik bij kinderen

Echo van de blaas

Bij een echografie van de blaas drukt de uroloog met de echo-probe op de onderbuik om de blaas in beeld te krijgen. Als er urine in de blaas zit kaatsen de geluidsgolven terug waardoor de blaasomvang in beeld wordt gebracht en gemeten. Een lege blaas geeft geen goed echobeeld. De echografie van de blaas wordt voornamelijk gebruikt om de blaaswand in beeld te brengen. Daarnaast is met de echografie goed te meten of na het plassen de blaas leeg is. Op deze manier kan de uroloog ook blaasstenen of een poliep in de blaas ontdekken. De echografie wordt ook gebruikt om een suprapubische (buik)katheter (slangetje door de buikwand naar de blaas) goed te plaatsen.

Echo van de nieren

Bij een echografie van de nieren drukt de uroloog met de echo-probe op de buik of de rug om de nieren in beeld te krijgen. Afwijkingen in de vorm en grootte van de nieren zijn zo goed te zien. Deze afwijkingen kunnen duiden op verminderd nierweefsel of een toename door bijvoorbeeld een niertumor.
Als er in de nier stenen zitten, zijn deze goed zichtbaar op de echografie. Ook een vergrootte nier wordt gemakkelijk herkend door de urine die in de nier opgesloten zit.
De echografie wordt ook gebruikt om een endoscopische operatie (sleutelgatoperatie) te kunnen doen. Met behulp van de echografie weet de arts waar hij door de buikwand moet gaan om bij de nier uit te komen. Op deze manier worden ook nierstenen verwijderd.

Echo van de prostaat

Via de anus en het rectum (endeldarm) kan de buisvormige echoprobe tot dicht bij de prostaat worden gebracht. Over het algemeen kunnen de prostaat en de zaadblaasjes dan ook gedetailleerd in beeld worden gebracht met een echografie. Zo is het mogelijk de prostaat nauwkeurig te meten en de inwendige vorm ervan te bekijken. Ook zijn zo eventuele afwijkingen in de prostaat te zien. Zo kan de arts zien of de prostaat vergroot is of stenen bevat. Met behulp van deze echografische weergave kunnen betrouwbare weefsel biopten uit de prostaat worden gehaald. Bij een biopsie worden met een holle naald een paar stukjes weefsel weggehaald. Deze stukjes weefsel geven inzicht in de aanwezigheid van prostaatkanker.

Meer informatie over de gang van zaken bij een echografie van de prostaat leest u in de folder: Echografie van de prostaat.

Echo van de plasbuis

Deze echografie van de plasbuis helpt bij het in kaart brengen van de lengte en uitgebreidheid van urethrale stricturen (vernauwingen van de plasbuis). De plasbuis kan goed in beeld worden gebracht, waardoor eventuele afwijkingen gemakkelijk worden opgespoord.

Echo van de testis (zaadbal) en epididymis (bijbal)

De zaadbal ligt zeer oppervlakkig onder de huid. Omdat er geen lucht of bot in de balzak (scrotum) aanwezig is, kan de echografie een testis zeer gemakkelijk in beeld brengen. Afwijkingen in de bal zijn dan ook snel op te sporen zoals bijvoorbeeld kwaadaardig tumorweefsel (zaadbalkanker).
Naast de zaadbal bevindt zich de bijbal. Deze is moeilijker in beeld te krijgen. Maar eventuele afwijkingen zijn wel goed te zien zoals sperma-ophopingen (spermatocele).

De bloedvoorziening van de zaadbal is door middel van een echografie zeer betrouwbaar weer te geven. Een plotselinge afsluiting van de bloedvoorziening van de bal zoals dit wordt gezien bij torsio testis (steeldraai van de bal) veroorzaakt afsterven van de bal. In geval van twijfel kan een echografisch onderzoek uitkomst bieden. In sommige gevallen komt er een hinderlijke uitzetting van de bloedvaten in de zaadbal voor. Een dergelijke spatader (varicocele) is met echografie zeer goed af te beelden.