Eenmalige katheters

-Deze tekst is bestemd voor zorgverleners-

Een eenmalige katheter wordt gebruikt voor eenmalige lediging van de blaas of voor het toedienen van een blaasspoeling.
De via de katheter aflopende urine wordt opgevangen in een opvangzak, bakje, maatbeker of urinaal. Of gaat, indien de patiënt zelf katheteriseert, rechtstreeks in het toilet.

Intermitterend katheteriseren

Internitterend katheteriseren (herhaaldelijk met tussenpozen) is nodig wanneer de blaas zich niet spontaan (volledig) kan legen, bijvoorbeeld bij een neurogene oorzaak, hypotone blaas of een obstructie zoals bij een vergrootte prostaat.

Eenmalige katheterisatie of ‘CIC’ (clean intermittant catheterisation) kan overal worden toegepast: op de klinische afdelingen, polikliniek, huisartsenpost, in de thuissituatie door een verpleegkundige van een thuiszorgorganisatie of door de patiënt zelf (CISC, clean intermittant self catheterisation).

Olive-tip katheter:

Deze katheter heeft een flexibele bolvormige tip. Hierdoor gaat het katheteriseren bij een man in de meeste gevallen moeiteloos. De kans op beschadigingen aan de wand van de urinebuis is hierdoor minimaal.

 

Dilatatie-katheter / Conische ergothan-katheter:

De katheter met een taps toelopende tip, oefent minder druk uit op de urinebuis. De tip kan gebruikt worden om een lichte vernauwing in de urinebuis te verhelpen

 

Tieman-katheter:

De tip van deze katheter is gebogen, waardoor deze gebruikt wordt bij mannen met een prostaatvergroting of een steile blaashals. Door bij het inbrengen de tip naar boven te laten wijzen volgt deze makkelijker de passage door de urinebuis langs de prostaatkwabben. Het inbrengen van deze katheter, gebeurt meestal door een uroloog of een urologieverpleegkundige.

 

Nelaton-katheter:

Een rechte katheter met een ronde tip. Dit is de meest gangbare katheter die zowel voor mannen, vrouwen als bij kinderen wordt gebruikt.

Tabel: foto van olive tip, dilatatietip, tieman tip en nelaton

Gebruiksklaar

Voor sommige eenmalige katheters is water voldoende om de eenmalige katheter gebruiksklaar te maken. Het water (uit de kraan of steriel in de verpakking) wordt aan de katheter toegevoegd. Hierdoor verandert de coating in een gladde laag. De katheter is gebruiksklaar na 30 seconden. Een aantal katheters is al gebruiksklaar verpakt in een waterige oplossing of er is al een gel aan toegevoegd. Er hoeft geen extra gel op de katheter gedaan te worden, dit werkt juist averechts.

Er bestaan ook eenmalige katheters met geintegreerde urine-opvangzak, dus waar een urine-opvangzak aanvast zit. Er bestaat ook een losse plastic urine-opvangzak die om een katheter geschoven kan worden.
Zo kan overal gekatheteriseerd worden zonder extra benodigdheden, bijvoorbeeld buitenshuis als er geen toilet voorhanden is, onderweg in de auto, op vakantie of rolstoelgebonden patiënten die in de rolstoel katheteriseren of als er op bed gekatheteriseerd moet worden.