Flankpijn (kolieken)

Flankpijn is het plotseling ontstaan van een krampachtige pijn in één van beide flanken (zijkant van het lichaam). Dit kan diverse oorzaken hebben.

Flankpijn is een klassiek symptoom van nierstenen. Meestal worden deze pijnen (kolieken) veroorzaakt door een niersteen die is afgedaald in de urineleider. Bij 50% van de patiënten met flankpijn is door middel van een röntgenfoto aan te tonen dat zij een nier- of uretersteen (steen in de urineleider) hebben.

Flankpijn door niersteen

Als er sprake is van niersteenkolieken is de pijn vaak plotseling ontstaan en voelt men zich misselijkheid en moet braken. Opvallend is dat de patiënt geen houding kan vinden waarin de pijn afneemt en dus de drang heeft om te bewegen. De pijn kan soms zo ernstig zijn dat patiënten op handen en voeten over de grond kruipen.
De pijn begint achter in de flank en is altijd maar aan één kant. De pijn straalt vanuit de flank naar de onderbuik. Dan kan de pijn doortrekken naar de lies en bij de man ook naar de zaadbal. Hoewel deze pijnklachten ernstig kunnen zijn, leiden zij zelden tot gevaarlijke medische toestanden.

Het samentrekken van het nierbekken of de urineleider veroorzaakt pijn door de aanhoudende spierkramp. Dit is de reden waarom na enige tijd de pijn ook weer verdwijnt. De spieren zijn dan moe en verslappen. Maar na verloop van tijd zal de pijn in alle hevigheid terugkomen. Als de steen de urineweg afsluit en er sprake is van hoge koorts en koude rillingen kan dit wijzen op een ‘opgesloten urineweginfectie'. In dit geval is een snelle behandeling in het ziekenhuis noodzakelijk.

Andere oorzaken van flankpijn

Als de pijn aan de rechterkant zit kan er ook sprake zijn van een galsteen. De pijn in het gebied van de nier kan ook verklaard worden door problemen met darmen en andere buikorganen. Dit komt omdat de zenuwen die verantwoordelijk zijn voor de het pijnlijke gevoel vanuit de nier, dezelfde zijn als bij pijn vanuit de andere organen in de buik.

Bij pijn in de flank kan ook sprake zijn van een urineweginfectie of eventueel een tumor. Ook een vernauwing in de overgang van het nierbekken naar de nierleider geeft pijn in de flank als de patiënt veel drinkt.
Soms voelt een patiënt flankpijn bij een hartinfarct, longontsteking, een breuk van de ribben of een longembolie. In het geval van vrouwen kan ook het verdraaien van een ovariumcyste (gezwel van de eierstok) eileiderontsteking of een buiten baarmoederlijke zwangerschap de oorzaak zijn. Ontstekingen van de alvleesklier, darm of maag kunnen ook flankpijn geven. In sommige gevallen wordt een gescheurde levensslagader (geruptueerd aneurysma) gevonden.

Raadpleeg in elk geval uw huisarts bij flankpijn.