Spaanse kraag (paraphimosis) als complicatie
Gepubliceerd op: 13 december 2021-Deze tekst is bestemd voor zorgverleners-
Een Spaanse kraag is een complicatie aan de penis, ten gevolge van het niet terugschuiven van de voorhuid.
Ontstaan van de complicatie
Tijdens het katheteriseren wordt de voorhuid naar achteren geschoven om goed zicht op de eikel te hebben en om deze schoon te kunnen maken. Als de handeling ten einde is wordt de voorhuid weer teruggeschoven over de eikel.
Als het terugschuiven van de voorhuid over de eikel wordt nagelaten en er al sprake is van een relatieve phimosis (vernauwing van de voorhuid), dan kan er stuwing ontstaan in de eikel.
Controleer na het katheteriseren altijd of de voorhuid weer is teruggeschoven over de eikel.
Gevolgen
De stuwing in de eikel zal erger worden en de vernauwing achter de eikel zal verder gaan insnoeren waardoor de eikel steeds verder opzwelt. Uiteindelijk ontstaat circulair achter de eikelrand een oedemateuze kraag. De huid bij de insnoering kan zo strak komen te staan dat deze gaat inscheuren. Vanzelfsprekend zal de patiënt hier veel pijnklachten van ondervinden.
Advies: onderneem direct actie!
Is de voorhuid niet teruggeschoven en is er al een begin van een Spaanse kraag (beginnend oedeem in de eikel en insnoering achter de eikel), onderneem meteen actie! Probeer zelf de voorhuid te repositioneren of stuur de patiënt direct door naar de huisarts.
Zelf ingrijpen
- Laat de patiënt plat liggen, pak de eikel met de volle hand gestrekt omhoog, knijp zachtjes in de eikel en masseer het oedeem in de eikel en de kraag weg. Dit kan enige tijd duren, dus geduld is geboden.
- Als de kraag en de eikel geslonken zijn, houd dan de penis goed vast bij de schacht achter de eikel en schuif de voorhuid terug over de eikel.Soms moet wat kracht gezet worden om dit voor elkaar te krijgen. Gebruik hiervoor beide handen: een hand om de schacht en met de andere hand duw je de eikel terug in de voorhuid.
Als er wat gel of crème op de eikel en de vernauwde rand wordt gesmeerd kan dit het terugschuiven vergemakkelijken.
Als de handeling is geslaagd moet de penis 24 uur omhoog gedragen worden om het oedeem in de penis verder af te laten nemen. De penis moet dan gestrekt tegen de onderbuik in de richting van de navel geplaatst worden en gefixeerd worden met een strakke onderbroek.
Laatst bijgewerkt op: 13 december 2021
